Lofotr, vikinški muzej: www.visitnorway.com/
Tokom ranog srednjeg veka stari kontinent koji se održavao na klimavim temeljima porušenog rimsko – grčkog sveta nalazio se bespomoćan pred osvajačima koji su sejali smrt i pustoš širom granica Evrope i tadašnjeg poznatog sveta. Evropski kontinent našao se u položaju između čekića i nakovnja: Arapi su nadirali sa juga, a novi osvajači sa severa, sa mora. Njihovo ime je budilo strah. Smrt je dolazila na talasima koji su nosili brodove tog naroda. Bili su to Vikinzi koji su uživali u ispijanju skaldenmeta ili medovine; koje je bilo piće bogova i ljudi koje im je davalo mudrost.
Da bi razumeli njih i njihove postupke moramo da znamo odakle su i zašto su vodili život takvim da su ih savremenici opisivali kao surove i pljačkaše.
Vikinzi su mešavina naroda sa severa Evropa pa otud i uopšten naziv Nordijci- koji nas upućuje na sever ( nord ). U Nordijce se ubrajaju Danci, Norvežani i Šveđani.
Samo značenje termina Viking nije baš najjasnije. Arnulf Krauze u svom delu „Vikinzi “ se pozabavio tim pitanjem. Postoji nekoliko odgovora po pitanju terminologije. Po jednoj teoriji naziv potiče od trgovačkog mesta po imenu Vik. Zatim, prema drugoj teoriji, termin vodi poreklo od staronordijske reči za zaliv – Viken. Ova druga teorija ima više logički smisao. Vikinzi su dolazili sa terena koji je bio ispresecam zalivima, fjordovima, izvorima. Opšte značenje je da se taj termin koristio za čoveka koji je išao u pljačkaški pohod. Ali, pljačkaši sa mora su imali još nekoliko zanimljivih naziva.
U zapadnoevropskim izvorima su ih nazivali terminom Askomani. Ascoman znači jasen, odnosno, zvali su ih „ jasenovi ljudi“ jer su od tog drveta pravili lukove. Svojim brodovima, kako su ih zvali, drakari ili veliki brodovi, plovili su svuda pa su došli i do Romejskog carstva i njegove prestonice Carigrada. Oni su ga zvali Miklagard – Veliki grad. Romejski vasilevs ih je primao u službu jer su bili dobri ratnici,snažni i hrabri. Prilikom stupanja u carsku službu polagali su zakletvu vasilevsu i time su bili poznati kao Varjazi ili zakleti. Zanimljivo je kako su ih Sloveni nazivali. Sloveni ih nazivaju terminom Rus, to je povezano sa rečju iz finskog jezika - Routsi – što je označavalo veslača.
Kao što sam napisao živeli su na terenu koji je bio ispresecan izvorima, zalivima i rekama. Bili su okruženi okeanom i bez velikih obradivih površina. Okean ih je štito. Kako bi ste vi preživeli u takvoj situaciji? Naravno, baveći se ribolovom i lovom. Vikinzi su bili, kako su opisivani u raznim hronikama, kao ljudi koji su skloni da prave gluposti kada nisu u poslu. Okruženi prelepim pejzažima prirode koja im nije davala puno bili su naterani na istraživanja, seobe i pljačku. Postoji nekoliko teorija koje govore kako je došlo do vikinške ere koja je trajala od osmog veka naše ere sve do 1066. godine. U takvoj sredini gde su živeli moguće da ih je naterala glad da se pokrenu. Na kraju, istorija je puna takvih primera da se događanja pokreću zahvaljujući želji za opstankom i preživljavanjem. Kao što napisah, još jedan razlog je i želja za avanturizmom. Legende su se prenosile sa kolena na koleno. Vikinzi su bili željni da istraže prostranstva i da se vrate kući pričajući priče o drugim narodima, morskim zverima i ostalim iskustvima donoseći bogat plen. Takođe, moguće da su pokrenuti, kao što se dešavalo često u istoriji, zahvaljujući ratovima koje je tad vodio Karlo Veliki, franački car. Često je bio primer da su napadači često bežali sa svog staništa bežeći pred drugim, još surovijim napadačima.
Berislav Kangrga
Da bi razumeli njih i njihove postupke moramo da znamo odakle su i zašto su vodili život takvim da su ih savremenici opisivali kao surove i pljačkaše.
Vikinzi su mešavina naroda sa severa Evropa pa otud i uopšten naziv Nordijci- koji nas upućuje na sever ( nord ). U Nordijce se ubrajaju Danci, Norvežani i Šveđani.
Samo značenje termina Viking nije baš najjasnije. Arnulf Krauze u svom delu „Vikinzi “ se pozabavio tim pitanjem. Postoji nekoliko odgovora po pitanju terminologije. Po jednoj teoriji naziv potiče od trgovačkog mesta po imenu Vik. Zatim, prema drugoj teoriji, termin vodi poreklo od staronordijske reči za zaliv – Viken. Ova druga teorija ima više logički smisao. Vikinzi su dolazili sa terena koji je bio ispresecam zalivima, fjordovima, izvorima. Opšte značenje je da se taj termin koristio za čoveka koji je išao u pljačkaški pohod. Ali, pljačkaši sa mora su imali još nekoliko zanimljivih naziva.
U zapadnoevropskim izvorima su ih nazivali terminom Askomani. Ascoman znači jasen, odnosno, zvali su ih „ jasenovi ljudi“ jer su od tog drveta pravili lukove. Svojim brodovima, kako su ih zvali, drakari ili veliki brodovi, plovili su svuda pa su došli i do Romejskog carstva i njegove prestonice Carigrada. Oni su ga zvali Miklagard – Veliki grad. Romejski vasilevs ih je primao u službu jer su bili dobri ratnici,snažni i hrabri. Prilikom stupanja u carsku službu polagali su zakletvu vasilevsu i time su bili poznati kao Varjazi ili zakleti. Zanimljivo je kako su ih Sloveni nazivali. Sloveni ih nazivaju terminom Rus, to je povezano sa rečju iz finskog jezika - Routsi – što je označavalo veslača.
Kao što sam napisao živeli su na terenu koji je bio ispresecan izvorima, zalivima i rekama. Bili su okruženi okeanom i bez velikih obradivih površina. Okean ih je štito. Kako bi ste vi preživeli u takvoj situaciji? Naravno, baveći se ribolovom i lovom. Vikinzi su bili, kako su opisivani u raznim hronikama, kao ljudi koji su skloni da prave gluposti kada nisu u poslu. Okruženi prelepim pejzažima prirode koja im nije davala puno bili su naterani na istraživanja, seobe i pljačku. Postoji nekoliko teorija koje govore kako je došlo do vikinške ere koja je trajala od osmog veka naše ere sve do 1066. godine. U takvoj sredini gde su živeli moguće da ih je naterala glad da se pokrenu. Na kraju, istorija je puna takvih primera da se događanja pokreću zahvaljujući želji za opstankom i preživljavanjem. Kao što napisah, još jedan razlog je i želja za avanturizmom. Legende su se prenosile sa kolena na koleno. Vikinzi su bili željni da istraže prostranstva i da se vrate kući pričajući priče o drugim narodima, morskim zverima i ostalim iskustvima donoseći bogat plen. Takođe, moguće da su pokrenuti, kao što se dešavalo često u istoriji, zahvaljujući ratovima koje je tad vodio Karlo Veliki, franački car. Često je bio primer da su napadači često bežali sa svog staništa bežeći pred drugim, još surovijim napadačima.
Berislav Kangrga
